نارسیسیسم ( خود شیفتگی )

 

 

 

خود شیفتگی نوعی اختلال هیجانی فوق العاده مبالغه آمیز است .

افراد مبتلا به این فاقد احساس همدلی با دیگران هستند ، اما نیاز دارند مدام از طرف آنان مورد تمجید

قرار گیرند .

خود شیفتگی نشان عدم توانایی شخص در پذیرش نیازها و خواسته های دیگران است .

 

اگر چه افراد خود شیفته تصویری مبالغه آمیز از خود دارند ، ولی دارای  خود پندارۀ بسیار آسیب پذیری هستند ، و اغلب با هویت خود آشنا نیستندو برای همین همیشه بدنبال توجه و تایید دیگرانند .

این اختلال شخص مبتلا بر خود شیفتگی را نسبت به انتقاد یا شکست  خیلی حساس میکند .

اگر چه ممکن است آنها این موضوع را بطور آشکار نشان ندهند ،اما انتقاد کردن ازایشان موجب آزار ، احساس حقارت ، کم ارزشی ، تهی بودن و پوچی در آنها میشود .

این افراد در مقابل اهانت ، خشم یا حملۀ متقابل و گستاخی نشان میدهند .

نارسیس کیست ؟

در ایران باستان یا بنا بقول بعضی در یونان اساطیری  پسر جوان زیبارویی که به عشق دلباختگان خود توجّهی نمی‌کرد و حتّی به الهه‌هایی که عاشق او بودند بی‌اعتنایی می‌کرد.

 

تا اینکه روزی به کنارچشمه‌ای می ‌رود و در هنگام آب نوشیدن صورت خود را

در آب می‌بیند و فریفتهٔ خود می‌شود .

برای آنکه خود را در آغوش کشد ، در آب می‌پرد و غرق می‌شود .

خدایان به‌خاطر این ناکامی وی را به گلِ نرگس ( نارسیسیوم )  تبدیل می‌کنند تا همواره بر لب آب بروید

و خود را نظاره کند .

کلمه نارسیسیسم در علم روانپزشکی این واژه از نظر لغوی به معنی عاشق خود بودن است

و در روانپزشکی به خصوصیات شخصیتی مانند خودمحوری وخودبینی گفته میشود .

خودشیفتگی چه تفاوتی با دوست داشتن خود دارد؟

نارسیسیسم در فرهنگ روانشناسی وروانپزشکی با تعابیر و معانی متعددی به کاررفته  و این تعابیر با یکدیگر متفاوت است .

برخی اوقات ممکن است به عنوان اختلال و گاهی نیز یک مولفۀ طبیعی باشد.

هر چند که علاقه به خود در انسانها به صورت عمیق وجود دارد ولی خودشیفتگی در نوع شدید

میتواند در عملکرد فردی و روابط بین فردی بسیار سازگارانه باشد .

واژه نارسیسیسم نخستین بار ازسوی زیگموند فروید وارد مباحث روانپزشکی شد.

از نظر فروید، علاقه به خود لزوما غیرطبیعی نیست و جزء مهمی از روان هر انسان به شمار میرود.

او در عین حال نوع بیمارگونه خودشیفتگی را مورد بحث قرار داد.

همانطور که میدانید، بسیاری از علایم روانپزشکی ممکن است به صورت خفیف درهمه افراد

وجود داشته باشد .

به عنوان مثال، اگرچه غمگین شدن در همه افراد روی میدهد ولی افسردگی با تعریف

مشخصی میتواند بیماری به شمار رود .

زیگموند فروید عقیده داشت که بسیاری از خصیصه‌های نارسیستی از دوران

تولد با بشر به دنیا می‌آیند واو اولین کسی بود نارسیسم را با روانکاوی توضیح داد

آندرو موریسون نیزادعا کرد ، در دوران بزرگسالی، میزان مفیدی از خودشیفتگی

در افراد وجود دارد و یا به وجود می‌آید که آنها را قادر می‌سازد تا در رابطه برقرار

کردن با دیگران فردیت خود را نیزدر نظر بگیرند واژه نارسیسیسم را در روانشناسی

فردی ( در زبان انگلیسی ) گاه به جای اصطلاحاتی مانند تحقیرکننده ، پوچی ,

خودپرستی و یا خودپسندی استفاده می‌کنند و گاهی نیزدر جامعه شناسی آنرا به جای

نخبه گرایی و یا بی تفاوتی نسبت به سرنوشت دیگران می‌نامند.

آیا نارسیسیسم نوعی بیماری به شمار میرود؟

بله ، آنچه امروزه به عنوان اختلال روانپزشکی مطرح است ، اختلال شخصیت

خودشیفتگی است .

 

این اختلال از جمله انواع اختلال شخصیت است که از سنین نوجوانی یا اوایل جوانی آغازمیشود

و اغلب به صورت پایدار در سراسر عمر انسان وجود دارد .

این اختلالات درزمینه هیجانات عملکرد بین فردی و اجتماعی فرد تاثیرگذار است .

چطور افراد خودشیفته را بشناسیم ؟

مشخصه هایی که در اختلال شخصیت خودشیفته به چشم میخورد، شامل

خودبزرگ پنداری ، نداشتن همدلی با دیگران، استفاده از دیگران برای رسیدن به مقاصد خود

و نیاز به تایید شدن از طرف دیگران است .

این افراد اغلب با هوش یا زیبا یا موفق هستند که در حقیقت این نقاط قوتشان هسته مرکزی

شروع این اختلال میشود .

البته باید به این نکته هم توجه کرد که شخصیت هرفرد میتواند متغیرهای خصوصیتی خاص خود را

داشته باشد یعنی شخصیت یک فرد میتواند خصوصیتهای وابسته ،وسواسی، پارانوئید

و یا خودشیفته داشته باشد که به عنوان صفت شخصیتی وی محسوب میشود و بیماری به شمارنمیرود .

شدت صفتهای شخصیتی از اختلالات شخصیتی کمتر است و موجب ناسازگاری

جدی برای فرد نمیشود حتی خصوصیتهای نارسیسیستیک سبب موقعیتهای اجتماعی

و علمی برتر برای فرد میشود هرچند در روابط بین فردی وی اثر منفی بگذارد .

 

 

در صورت درمان نشدن این اختلال ، چه مشکلاتی برای فرد به وجود میآید ؟ 

همانطور که اشاره شد، این افراد به شدت نیاز به تایید شدن از طرف دیگران دارند

ودرصورتی که موفقیتهای فرد نتواند این شرایط را برای وی فراهم کند، بسیارآسیب پذیرمیشود

و احتمال افسردگی در وی افزایش مییابد .

به همین دلیل این افراد اغلب در زمان افسردگی به مرکز درمانی مراجعه میکنند

ودر این مرحله نیازمند دارودرمانی و رواندرمانی هستند .